Nişasta bakımından son derece zengin bir bitki olan mısır; beyaz, sarı, kırmızı renklerde olur.
Uzun süre 'Türk buğdayı' olarak bilinse de Amerika kökenlidir.
İlk kez Cristof Colomb tarafından keşfedilmiş, daha sonra Avrupa ya getirilmiştir. Kısa sürede yaygınlaşan üretimi sonucu Fransa, İtalya ve İspanya mutfağında uzun süre mısır unu kullanılmıştır.
Amerika da beslenme ve gastronomide önemli yer tutan mısırın 100 gr. ında 345 kalori vardır ve yüksek enerji verir. Aminoasitler açısından önde gelen bitkilerden olmasının yanı sıra lipit, protit ve glosit açısından da zengindir.
Giderek beslenmede önemli yer tutan şeker ve sütle tüketilen Corn Flakes ise mısır unundan elde edilir.
İçinde bulunan nişastadan şarküteri, bisküvi ve pasta endüstrisinde yararlanılır.
Çok yönlü kullanım alanı olan mısır unundan burbon viski ve bazı bira çeşitleri de üretilir.
Tüketilmesi
Mısır, dalından koparıldıktan sonra tadını yitirmeye başlar. O nedenle tüketilmesine yakın toplanmalı ve hemen pişirilmelidir. Tadını kaybetmemesi için, onu yaprağı ile birlikte buzdolabında da saklayabilirsiniz. Yaprağından ayrılan mısırda nişasta açığa çıkar ve sağlık, şişmanlık gibi problemleri oluşturur.
Yetiştirilmesi
Mısır yetiştirmek çok kolaydır. Her ne kadar sıcak mevsim bitkisi olsa da, her türlü iklim kuşağında yetişir. Bol güneşli ve açık yerleri sever. Ekimi iklim şartlarına göre farklılık gösterir. Fakat ister sıcak, ister soğuk iklim kuşağında olsun, tohumların ekilmesi ve büyümesi için en uygun zaman toprak ısısının 20øC ye ulaştığı andır. Tohumlar mantardan zarar görmemesi için ilaçlanır, ancak bazı bahçıvanlar bu ilaçlamayı yapmadan da başarılı sonuçlar elde ederler. Mısır tohumlarını tek sıra halinde ekmek yerine, yaklaşık 60 cm . uzunluktaki bloklara ekmek daha doğrudur. Böylece tohumlar birbirlerinin üzerine düşerek daha fazla ürün verirler.
Satın alınması
Mısır, satın alırken sütlü ve yaprakları uçuk yeşil olanlarını tercih edin. Koçanı doğal şekilde veya tane şeklinde konserve edildikten sonra satılanları da vardır.
Tuzlu suda yapraklarıyla birlikte haşlanır.
Izgarada ise yaprakları çıkarıldıktan sonra pişirilir.
Tanelerini uzun süre kullanmak istediğinizde sirkenin içerisinde saklayabilirsiniz.
Faydaları
Mısır taneleri doymamış yağ asitleri, nişasta ve A vitamini açısından zengindir. Doymamış yağ, kandaki kolesterol düzeyinin kontrol edilmesine yardımcı olduğu için kalp ve damar sağlığına faydalıdır.
A vitamini ise gözler, kemikler, diş ve böbrekler için gerekli bir vitamindir. Sağlık sektöründe ise mısır nişastası, ilaç yapımı ve C vitamini üretiminde kullanılır.
Mısır (Zea mays), genellikle çok nemli iklim bölgelerinde yetiştirilebilen, tek yıllık özellikle yağı doymamış yağ grubunda olan bir tarım bitkisi.
Mısır proteininde Lisin ve triptofan proteinin biyolojik değeri de aminoasitlerin limite edici etkisi altındadır.
Danesindeki ham yağ yulaftan sonra en yüksek değer veren besin maddesidir. Meksika ve Orta Amerika orjinlidir.1600 yıllarında suriye yoluyla mısırdan ülkemize gelmiştir.Sınıflandırma koçan sekli,tane şekli iriliği, sıralar arası açıklık koçan ucundaki boşluk somak rengine bakılarak yapılır
Buğdaygiller familyasından; 180 - 200 cm boyunda, dik ve yüksek gövdeli, geniş şerit yapraklı, bir yıllık bir bitkidir. Kökü kalın ve saçaklıdır. Yaprakları şerit gibi, uzun, paralel damarlı, sert ve sivri uçlu, sapsız, kenarları, dalgalıdır. İki çeşit çiçeği vardır. Erkek çiçekler gövdenin ucunda salkım başak şeklinde, dişi çiçekler ise yaprakların koltuğunda koçan halindedir. Dişi çiçeklerin stilusları uzundur ve kınlarının tepesinden dışarı doğru sarkarlar. Bunlar mısır püskülü denilen kısmı meydana getirirler. Meyvesi, koçanı üzerinde sıkışık şekilde dizilidir. Rengi açık veya koyu sarı; esmer veya kırmızımtırak renklidir. Mısır püskülünün içeriğinde glikoz, maltoz gibi şekerler, sabit yağ, steroller, reçine ve çok miktarda potasyum tuzları vardır. İdrar söktürücü, idrar yollarını temizleyici ve hararet verici olarak kullanılır.
Yapılan araştırmalar, patlamış mısırın, yüksek oranda, antioksidan içerdiğini göstermekte. Patlamış mısırın içinde, meyve ve sebzelerde bol miktarda bulunan, polyphenol antioksidan maddesine rastlandı.Bu maddenin, kalp hastalıkları, kanser ve diğer hastalıklarla mücadeleye, vücudun direncini artırması açısından yardımcı olmasıyla biliniyor.
Yapılan araştırmanın, sonucunun oldukça şaşırtıcı olduğunu söyleyen bilim adamları, bu sonucun, mısırın işlem görmeyen bir besin olmasından kaynaklandığını düşünüyor.
Mısır özü yağı, mısır tanelerinden çıkarılır. İçeriğinde yağ asitleri, A vitamini, az miktarda steroller ve bol miktarda nişasta vardır.
Mısır özü yağı damar sertliğini önler.
Kullanıldığı yerler:
Daha ziyade mısır püskülü ve mısır özü yağı kullanılır.
Mısır iyi bir besindir. Ancak hazmı biraz güçtür. Guatr olanların yememesi tavsiye edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder